نسبت ژئوپلیتیکی امنیت زیست‏محیطی و توسعه پایدار؛ مطالعه موردی دریاچه ارومیه

ژئوپلیتیک انتقادی در قالب نقد رویکردهای سنتی و طرح مفاهیم زیستی، در نقش نقاد الگوی توسعهِ مخربِ محیط زیست سر بر آورده است. در این میان، سود‏انگاری برخاسته از اندیشه‌ مدرنیته و رویکرد سخت‌افزارانه، به همراه کوشش برای توسعه و تأمین نیازهای جمعیت، زیست‌بوم‌های مختلف را دچار تخریب کرده و نتایج آن در قالب تشدید مخاطرات محیطی نمود یافته‌ است. از این رو، ارزیابی پایداری محیط زیست در فرایندِ توسعه با چالش‌ مواجه شده است. داده‌های مقاله حاضر، ناظر بر این واقعیتند که در ایران نیز اندیشه توسعه‏گرا عمدتاً ماهیتی کم‏توجه به ارزیابی پایداری زیست‏محیطی داشته است. برآوردها نشان می‌دهند وسعت دریاچه ارومیه متأثر از عوامل طبیعی و انسانی، کاسته شده است. چنانچه روندهای موجود ادامه یابند، دریاچه خواهد خشکید که پیامدهای فاجعه‏باری به دنبال خواهد داشت. از این‌رو، برنامه‌ریزی در این بخش باید متوجه عوامل انسانی این فاجعه زیست‏محیطی در قالب تغییر الگوی کشت و تغییر الگوی زیست، به دلیل تغییر اقلیم باشد.